“Moeten we ons zorgen maken over valse klokkenluidersmeldingen?”

Dejan Jasnič (geschreven in het Engels, machine vertaald)

"Moeten we ons zorgen maken over valse klokkenluidersmeldingen?"

We krijgen vaak vragen over valse klokkenluidersmeldingen. In deze blogpost bespreken we of die angsten gegrond zijn.

Organisaties verwachten vaak een toename van meldingen, inclusief misbruik, wanneer ze klokkenluiderskanalen lanceren. Deze anticipatie is gebruikelijk bij het openen van dergelijke rapportagemogelijkheden.

Ze vragen zich dan ook af of ze ze allemaal zullen kunnen verwerken en hoe dit hun dagelijkse activiteiten zal beïnvloeden.

In de praktijk zijn dergelijke zorgen niet onderbouwd.

Krijgt uw bedrijf ongegronde of valse klokkenluidersmeldingen?

Kort antwoord? Waarschijnlijk niet. Klokkenluiden is nooit gemakkelijk, zelfs niet als er rapportagekanalen en beschermingsprocedures zijn.

Valse meldingen, al dan niet anoniem, hebben meestal meer negatieve gevolgen dan potentiële voordelen.

Net als bij valse politieaangiftes leidt anoniem klokkenluiden vaak tot ongunstige resultaten.

Klokkenluiden heeft risico's voor de klokkenluider

De stress en in sommige gevallen ook de openbaarheid in verband met hun klokkenluiden eisen ook een enorme psychologische en fysieke tol. Dit alles wordt nog verergerd in samenlevingen waar klokkenluiden over het algemeen (vanwege historische of andere redenen) negatief wordt gezien als een vorm van kwaadwillige beschimping. Het enige wat ze meestal krijgen is wat persoonlijke voldoening door “het juiste te doen”, terwijl hun persoonlijke risico’s enorm zijn. In dit verband kunnen ze te maken krijgen met represailles (waaronder verlies van hun baan) en kunnen ze in het algemeen niet meer inzetbaar zijn in de sector of zelfs breder.

Klokkenluidersrapporten zijn over het algemeen zeldzaam

Uit het onderzoek blijkt dat er zelfs sinds de invoering van de EU-klokkenluidersrichtlijn relatief weinig meldingen van misstanden zijn geweest. Een onderzoek van de Fachhochschule Graubünden en de EQS Group heeft de verschillen in rapportage tussen deze landen aan het licht gebracht. In 2020 ontving meer dan 50% van de Franse, Britse en Zwitserse bedrijven geen rapporten; Duitse bedrijven hadden een lager percentage van 40%.[1] Gemiddeld ontvingen de bedrijven 34 meldingen in de geobserveerde periode, maar het aantal ontvangen meldingen was sterk gecorreleerd met het aantal werknemers van het bedrijf. KMO’s ontvingen gemiddeld 6 meldingen, terwijl bedrijven met meer dan 250 werknemers gemiddeld 46 meldingen ontvingen. Bovendien meldt de studie ook dat slechts de helft van de ontvangen verslagen als relevant en inhoudelijk relevant voor een nalevingskwestie werd beschouwd. Het aandeel meldingen van misbruik lag tussen de 5 en 10%, afhankelijk van het land.

 

Het “Regional Whistleblowing Hotline Benchmark Report 2021” van Navex Global biedt mediane waarden om de invloed van uitschieters te elimineren. Deze aanpak zorgt voor nauwkeurigere rapportagegegevens.[2] Volgens het genoemde rapport was het mediane aantal meldingen voor Europa 5 meldingen per 1000 werknemers en 15 meldingen per 1000 werknemers voor Noord-Amerika. Ongeveer 60% van de meldingen heeft betrekking op HR, diversiteit en respect voor de werkplek, terwijl kwesties rond zakelijke integriteit goed zijn voor ongeveer 25%. Misbruik en verduistering van bedrijfsactiva vormen minder dan 10% van de gerapporteerde problemen.


In het bovengenoemde rapport van Navex Global wordt echter alleen rekening gehouden met organisaties die 10 of meer rapporten hebben ontvangen in 2020. Er wordt niet vermeld hoeveel organisaties met klokkenluiderskanalen minder dan 10 meldingen of zelfs 0 meldingen hebben ontvangen. 

Moet uw bedrijf zich zorgen maken over valse klokkenluidersclaims?

De angst om overspoeld te worden met meldingen zodra een klokkenluiderskanaal is geopend, is ongegrond. Dat is ook mijn ervaring met het opzetten van klokkenluiderskanalen voor tal van organisaties. Geen van hen kreeg te maken met de gevreesde stortvloed aan meldingen, laat staan misbruik. Klokkenluiden moet juist voortdurend en consequent worden gestimuleerd en beschermd om de hierboven beschreven balans tussen kosten en baten voor een klokkenluider te kantelen. “

De bronnen waarnaar wordt verwezen:

[1] Prof. Dr. Christian Hauser, Jeanine Bretti-Rainalter, Helene Blumer: Klokkenluidersrapport 2021; FH Graubünden Verlag, Chur 2021; www.fhgr.ch/whistleblowingreport

[2] Carrie Penman, Ian Painter, Andrew Burt: Regional Whistleblowing Hotline Benchmark Report 2021; Navex Global Inc., 2021.

Deel dit op:

AANVRAAGDOCUMENT